Nawab của Bengal (tiếng Bengal: বাংলার নবাব) là người cai trị cha truyền con nối của Subah Bengal thuộc Đế quốc Mogul (Ấn Độ)[2][3][4][5]. Nawab của một phiên vương quốc hoặc tỉnh tự trị có thể so sánh với danh hiệu Đại Công tước tại Châu Âu. Vào đầu thế kỷ XVIII, Nawab của Bengal là nhà cai trị độc lập trên thực tế của ba vùng Bengal, Bihar và Orissa, tạo thành quốc gia có chủ quyền ngày nay là Bangladesh và các bang Tây Bengal, Bihar và Orissa của Ấn Độ.[6][7][8] Họ thường được gọi là Nawab của Bengal, Bihar và Orissa (tiếng Bengali: বাংলা, বিহার ও ওড়িশার নবাব).[9] Nawab đặt trị sở tại Murshidabad nằm ở trung tâm của Bengal, Bihar và Orissa. Nawab tiếp tục phát hành tiền xu dưới danh nghĩa của Hoàng đế Mogul. Nhưng đối với tất cả các mục đích thực tế, Nawab đã cai trị với tư cách là những quốc vương độc lập. Bengal tiếp tục đóng góp phần ngân quỹ lớn nhất vào ngân khố hoàng gia Mogul ở Delhi. Nawab, được hậu thuẫn bởi các chủ ngân hàng như Jagat Seth, đã trở thành trụ cột tài chính của triều đình Mughal. Trong thế kỷ XVIII, các Nawab ở Bengal là một trong những nhà cai trị giàu có nhất trên thế giới.[10]Nawab của Bengal đã trị vì Bengal trong một giai đoạn tiền công nghiệp hóa. Tam giác Bengal-Bihar-Orissa là một trung tâm sản xuất chính cho vải bông muslin, vải lụa, đóng tàu, thuốc súng, diêm tiêu và đồ kim loại. Các nhà máy được thiết lập tại Murshidabad, Dhaka, Patna, Sonargaon, Chittagong, Rajshahi, Cossimbazar, Balasore, Pipeli và Hugli cùng các thành phố, thị trấn và cảng khác. Khu vực này trở thành cơ sở cho Công ty Đông Ấn Anh, Công ty Đông Ấn Pháp, Công ty Đông Ấn Đan Mạch, Công ty Đông Ấn Áo, Công ty Ostend và Công ty Đông Ấn Hà Lan.Công ty Đông Ấn Anh cuối cùng đã cạnh tranh với quyền lực của Nawab để kiểm soát Bengal. Sau cuộc vây hảm Calcutta năm 1756, trong đó lực lượng của Nawab đánh chiếm căn cứ chính của Anh - Pháo đài William (Ấn Độ), Công ty Đông Ấn Anh đã điều động một hạm đội do Robert Clive chỉ huy, người đã đánh bại Nawab độc lập cuối cùng là Siraj-ud-Daulah trong trận Plassey năm 1757. Mir Jafar được đưa lên làm Nawab bù nhìn. Người kế vị của ông là Mir Qasim đã cố gắng đánh bật người Anh ra khỏi Bengal nhưng không thành. Thất bại của Nawab Mir Qasim ở Bengal, Nawab Shuja-ud-Daula của Bang Oudh, và Hoàng đế Mogul Shah Alam II trong trận Buxar năm 1764 đã mở đường cho sự bành trướng của Anh trên khắp Tiểu lục địa Ấn Độ. Vương quốc Mysore ở phía Nam Ấn Độ do Tipu Sultan lãnh đạo đã vượt qua Nawab của Bengal để trở thành chế độ quân chủ giàu có nhất của tiểu lục địa; nhưng điều này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và kết thúc với Chiến tranh Anh-Mysore. Người Anh sau đó chuyển hướng sang đánh bại Đế quốc Maratha và Đế quốc Sikh.Năm 1772, Toàn quyền Warren Hastings chuyển các văn phòng hành chính và tư pháp từ Murshidabad đến Calcutta, thủ đô của Thuộc địa Bengal mới thành lập; và thủ đô trên thực tế của Ấn Độ thuộc Anh.[11] Nawab đã mất tất cả thẩm quyền độc lập kể từ năm 1757. Năm 1858, chính phủ Anh bãi bỏ thẩm quyền tượng trưng của triều đình Đế quốc Mogul. Sau năm 1880, hậu duệ của Nawab của Bengal được công nhận với một tước hiệu mới gọi là Nawab của Murshidabad (tiếng Bengal: মুর্শিদাবাদের নবাব) với vị thế như một tước hiệu quý tộc cha truyền con nối nằm trông hệ thống các Phiên vương quốc ở Ấn Độ thời bầy giờ.[12]